solar houtskool

Brandhout kan verrijkt worden tot een hoogwaardige brandstof, door zon er in te stoppen. Door houtskool 'solar' te produceren, kan een zogenaamd klimaatneutrale energiebron veel duurzamer worden.


het probleem
Ongeveer de helft van de wereldbevolking is afhankelijk van brandhout, voor energie.
In principe is hout een 'hernieuwbare' (CO2-neutrale) brandstof. Maar, de enorme vraag veroorzaakt op veel plaatsen ernstige ontbossing.
Daarnaast ontstaan allerlei milieu- en gezondheidsproblemen, door de manier waarop hout verbrand wordt.

Solar oplossingen
Solar koken is, in theorie, de ideale oplossing voor veel van deze problemen. In de praktijk blijkt het vaak niet aan te slaan. Het vergt te veel aanpassing van bestaande gewoontes; en past niet altijd in de cultuur. Zolang de noodzaak niet ervaren wordt, valt niet te verwachten dat solar koken veel CO2-uitstoot compenseert, of veel ontbossing voorkomt.

Er is (minstens nog) een andere toepassing van (low-tech) zonne-energie nogelijk; waar de halve wereldbevolking, die nu op brandhout is aangewezen, misschien meer aan zou hebben. Met name op korte termijn; omdat het beter aansluit bij bestaande gewoontes.
Niet zo duurzaam als de zon direct te gebruiken, wanneer die er is (solar koken); maar veel beter dan koken op houtvuur.
Door de zon op te slaan in brandhout, wordt het “verrijkt” tot een hoogwaardige brandstof, met een hogere energieopbrengst: houtskool.

Wat is houtskool?
Een kilo brandhout kan door 'pyrolyse' omgezet worden in 400 gram houtskool. Omdat dat bestaat uit vrijwel pure koolstof, is het een zeer compacte, en houdbare vorm van opgeslagen zonne-energie. Daaruit valt 50% meer energie te halen, dan uit het verbranden van de oorspronkelijke kilo hout had gekund.
Bovendien is houtskool een brandstof die veel schoner verbrandt dan hout; wat veel beter is voor de gebruikers, en het mileu.

Het belangrijke voordeel van houtskool, is dat het brandt met een veel hogere teperatuur. Daardoor smelt ijzer, wat in houtvuur niet gebeurt.
Met die kennis, hebben de romeinen half europa ontbost voor de produktie van houtskool; die nodig was voor de produktie van ijzer.
Nog steeds wordt het grootste deel van de wereldproduktie aan houtskool gebruikt voor de metaalindustrie.

Het nadeel van houtskool is, dat er voor de pyrolyse van hout veel energie nodig is. Traditioneel wordt dit gehaald uit de verbranding van ongeveer nog eens de zelfde hoeveelheid hout, als de hoeveelheid die “verrijkt” wordt tot houtskool.

 Daardoor verschilt de energiewaarde van de houtskool die zo geproduceerd wordt, nauwelijks met de energiewaarde, die de totaal gebruikte hoeveelheid hout, bij normale verbranding, zou hebben.
Ondanks milieu- en gezondheidsvoordelen, is er te weinig ecomische reden om over te stappen van houtvuur, naar (traditioneel geproduceerde) houtskool. In elk geval niet voor een huishouden, dat geen ijzer wil smelten.

Solar houtskool
Stel dat we houtskool kunnen maken, zonder nog meer hout te verbranden; omdat we, in plaats daarvan, een gratis energiebron benutten.
Dan kunnen we twee keer zoveel houtskool produceren; of hebben maar de helft aan brandhout nodig.

overdag hout 'solar' pyrolyseren , in dezelfde
BBQ waarin we met het resultaat (houtskool)
 'savonds eten kunnen bereiden.
...met schone handen!

Dan kan de produktie, en het gebruik van houtskool in plaats van brandhout, economisch interessant worden. Niet alleen voor de hoogovens; maar ook voor de houtsprokkelende consument in de derde wereld.
Behalve economisch, profiteren dan ook meer mensen van allerlei milieu- en gezondheidsvoordelen.

Pyrolyse van hout, waardoor het houtskool wordt, gebeurt door verhitting tot minstens 180 graden C.
Met low-tech solar concentrators kunnen we metaal smelten. De zon kan dus ook makkelijk hout verrijken tot houtskool.
Dat betekent,  dat honderden miljoenen toegang hebben tot een technologie, die hun levensomstandigheden aanzienlijk kan verbeteren.

Andere toepassingen
Bij de produktie van houtskool, ontstaan ook andere bruikbare produkten.

De vrijkomende methaan kan gebruikt worden als brandstof (altijd beter voor de ozonlaag, dan er niets mee doen); bijvoorbeeld, om bij te dragen aan de verdere pyrolyse.

Allerlei teer-achtige stoffen worden, bij gewone verbranding van hout, omgezet in kankerverwekkende rook. Bij de produktie van houtskool, kan die teer opgevangen worden, en veel beter van pas komen.
Onverbrand is de teer geen gif; maar zelfs een duurzame grondstof, met allerlei toepassingen. Sommige eeuwen oud, andere vrij recent ontdekt; varierend van medicinaal, tot het waterdicht maken van dakbedekking.

In zuid-Amerika gebruikten de Maya's houtskool, om landbouwgrond te verbeteren. Op die plaatsen is nog steeds een dikke humuslaag te vinden, terwijl het omringende tropisch regenwoud zich kenmerkt door een dun bovenlaagje met humus.
Hoewel deze “terra preta” techniek heden ten dage nog niet helemaal wordt begrepen, veronderstelt men, dat het houtskool de voedingsstoffen beter vasthoudt.

(deze informatie is grotendeels ontleend aan Eerik Wissenz, die technologie ontwikkelt om solar houtskool te maken. zie http://www.solarfire.org/ )